Hơn mười năm qua, khi các nhà quản lý ngậm ngùi nhìn một lượng lớn ngoại tệ theo chân các con bạc “chảy” ra nước ngoài, có không ít ý kiến cho rằng Chính phủ cần phải mở casino để người Việt Nam có thể chơi hợp pháp trên đất Việt. Tuy nhiên, vì nhiều lý do, mãi đến hôm nay đề nghị trên mới được “hâm nóng” ở nghị trường sau khi Chính phủ đồng ý để Bộ Tài chính chủ trì Dự thảo Nghị định về kinh doanh casino trình Chính phủ, chờ ý kiến trong tháng 8-2014.
Những lợi ích thiết thực
Bên cạnh ngành du lịch, kinh doanh sòng bạc (casino) cũng được xem là ngành “công nghiệp không khói” khi mỗi năm thu về hàng chục tỷ đôla. Nhìn vào doanh thu của các quốc gia, vùng lãnh thổ như: Hồng Kông, Macau, Singapore… chúng ta dễ dàng nhận ra điều đó. Theo con số công bố năm 2011, doanh thu thuế các sòng bạc ở Macau đạt khoảng 33,47 tỷ đôla và liên tục tăng trưởng ấn tượng với khoảng 45,2 tỉ USD trong năm 2013 (tăng 18,6% so với cùng kỳ năm 2012).
Tháng 4-2005, từ gợi ý của thủ tướng Lý Quang Diệu, Singapore đã có bước đi táo bạo khi hủy bỏ một lệnh cấm đánh bạc có từ năm 1965. Sau đó, Tập đoàn Las Vegas Sands và Genting Singapore đã chi hơn 10 tỉ USD xây hai khu nghỉ dưỡng phức hợp có casino (Marina Bay Sands và Sentosa) khai trương năm 2010. Ngay lập tức, chính phủ Singapore đã thu về 1,1 tỷ USD năm đầu tiên doanh thu thuế từ hai dự án casino trên.
Tại Hàn Quốc, doanh thu từ các casino cách đây 10 năm đạt khoảng 260 triệu USD nhưng đến nay đã lên đến khoảng 2 tỉ USD. Để cạnh tranh với các quốc gia khác, mới đây một khu phức hợp casino với tổng đầu tư 3,6 tỉ USD được hình thành trên đảo Cheju. Với dự án này, chính phủ Hàn Quốc tham vọng sẽ trở thành một Macau thứ hai châu Á. Tại Malaysia, khu phức hợp Casino Genting Resorts World từ doanh thu 800 triệu USD, đã lên đến hơn 2 tỉ USD/năm. Nhìn sang nước bạn Campuchia, tuy con số thống kê chưa được công bố rộng rãi và đầy đủ, nhưng theo đánh giá của các chuyên gia, hiện mỗi năm các doanh nghiệp kinh doanh casino đạt trên 250 triệu USD. Điều khá ngỡ ngàng là khoảng 40% con số trên là do người Việt Nam… đóng góp.
Theo số liệu thống kê từ Bộ Tài chính và cơ quan chức năng, hiện nay cả nước có 7 doanh nghiệp được cấp phép kinh doanh casino (nhưng đối tượng chơi chỉ bao gồm người nước ngoài và Việt kiều). Doanh thu trong năm 2012 của 5 doanh nghiệp kinh doanh casino cỡ nhỏ đạt khoảng 950 tỷ đồng (tương đương 45 triệu USD); nộp thuế Nhà nước 254 tỉ đồng và đặc biệt giải quyết việc làm cho 400 – 500 lao động. Tại Bà Rịa – Vũng Tàu, doanh thu của casino Hồ Tràm Strip tính từ lúc đi vào hoạt động đến cuối tháng 1-2014 đạt doanh thu khoảng 7 triệu USD. Một con số cực kỳ ấn tượng.
Theo số liệu thống kê từ Bộ Tài chính và cơ quan chức năng, hiện nay cả nước có 7 doanh nghiệp được cấp phép kinh doanh casino (nhưng đối tượng chơi chỉ bao gồm người nước ngoài và Việt kiều). Doanh thu trong năm 2012 của 5 doanh nghiệp kinh doanh casino cỡ nhỏ đạt khoảng 950 tỷ đồng (tương đương 45 triệu USD); nộp thuế Nhà nước 254 tỉ đồng và đặc biệt giải quyết việc làm cho 400 – 500 lao động. Tại Bà Rịa – Vũng Tàu, doanh thu của casino Hồ Tràm Strip tính từ lúc đi vào hoạt động đến cuối tháng 1-2014 đạt doanh thu khoảng 7 triệu USD. Một con số cực kỳ ấn tượng.
Tại Singapore, hai khu nghỉ dưỡng casino tạo việc làm cho trên 30.000 lao động địa phương, Macau là 250.000 lao động (tương đương khoảng ½ dân số). Việc hình thành casino cũng là một động thái kích cầu ngành du lịch phát triển bền vững. Nếu như năm 2004, Macau chỉ lác đác khoảng 16,6 triệu du khách đến tham quan thì nay con số tăng trưởng lên đến 28 triệu lượt du khách trong năm 2011. Còn tại Singapore, trong năm 2011 đón 12,3 triệu lượt du khách đến tham quan và mua sắm.
Mặc dù Tổng cục Du lịch nhiều lần khuyến cáo không nên thiết kế các tour có sự kết hợp các điểm đến là các casino, thế nhưng phần lớn các du khách khi đăng ký tour đều yêu cầu phải một lần ghé các casino. Anh Nguyễn Ngọc Hiên (hướng dẫn viên một công ty du lịch ở Q1) cho biết: “Khi thiết kế các tour ở Phnôm-Pênh hay Siêm Riệp, công ty chúng tôi vẫn phải đan xen chương trình để ghé các sòng bạc giáp Mộc Bài. Hay đối với tour đi Malaysia, nhất định chúng tôi phải có chương trình ghé vào Casino de Genting, nếu không những lần sau khách sẽ không liên hệ với chúng tôi nữa”.
Mặt trái của các sòng bạc “có phép”
Có thể thấy, việc hình thành các casino dành cho người Việt Nam là một hướng đi mang tính đột phá và cải cách đối với nền kinh tế đang còn ì ạch như hiện nay. Tất nhiên việc hình thành các casino để người Việt vào chơi cũng còn nhiều mặt trái của nó. Ở Trung Quốc, tuy chính phủ không đồng ý cho phép mở casino nhưng tại Macau hay Hồng Kông những công dân đại lục vẫn được tham gia đánh bạc. Chính vì vấn đề trên mà chính quyền Trung Quốc hiện đang phải đối mặt với tội phạm rửa tiền, đưa, nhận hối lộ qua các sòng bạc. Ngoài ra còn có nhiều trường hợp quan chức dùng tiền ngân sách đi đánh bạc và đặc biệt là sự lo ngại về mặt trái tác động tiêu cực đến tình hình ANTT, ATXH mà casino mang đến.
Tại phiên họp gần đây, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Ksor Phước cho rằng chưa yên tâm lắm trong công tác đánh giá tác động của casino đến xã hội và đời sống người dân Việt Nam. Tuy báo cáo cũng đề cập đến kết quả tác động nhưng xem ra chưa thể gọi là chắc chắn. Mặt khác, ông cũng đặt vấn đề tiến độ cấp phép các casino trong thời gian qua. Gọi là thử nghiệm nhưng hiện cả nước có đến 7 casino được cấp phép thì không ổn.
Thời gian qua, tình hình phạm pháp hình sự có liên quan đến tệ nạn cờ bạc gia tăng nghiêm trọng trên cả nước. Hàng loạt vụ mâu thuẫn, chém, giết nhau chỉ vì món nợ đỏ đen đã giáng xuống nhiều gia đình ở Việt Nam. Nhiều bản án phạt tù nghiêm khắc nhưng xem ra vẫn chưa giáo dục được những kẻ theo “bác thằng bần”. Không những thế, tình trạng thế thân, bắt cóc đòi tiền chuộc diễn ra gần như cơm bữa (nhất là tại các vùng địa phương giáp biên giới) đã khiến các cơ quan chức năng đau đầu. Ai dám chắc rằng khi dự thảo cho người Việt vào casino đánh bạc sẽ chấm dứt nạn bắt cóc, đòi tiền chuộc. Ai dám khẳng định sẽ không còn nạn cho vay nặng lãi? Câu hỏi đó dường như không dễ trả lời trong một sớm một chiều.
Điều chỉnh từ kinh nghiệm các nước láng giềng
Nói như vậy không có nghĩa là chúng ta không mở casino để người Việt vào đánh bạc. Thực tiễn cho thấy Singapore đã hối tiếc như thế nào khi chậm đưa kinh doanh casino vào hoạt động. Hay như mới đây, Nhật Bản cũng có quyết định mở cửa ngành kinh doanh sòng bạc sau gần 10 năm thảo luận. Hiện thủ tướng Shizo Abe đồng ý hai khu phức hợp casino ở Tokyo và Asaka. Ngay như Thái Lan, khi mà dư luận không đồng tình để xây dựng các casino trong nước thì họ cũng có cách làm riêng của họ. Hàng loạt các casino mọc lên dọc biên giới giáp Campuchia, người Thái có thể vào chơi thoải mái. Tiền Thái, hàng hóa Thái đổ bộ xuống các khu vực trên tạo nên một thị trường sôi động và hiệu quả.
Vì vậy, khi đã rút ra được nhiều bài học kinh nghiệm từ các nước khác, việc tổ chức casino cho người Việt Nam vào tham dự được xem là dễ dàng hơn, nhất là sau Dự thảo để người Việt vào casino đánh bạc lần này có nhiều điều chỉnh khá thoáng. Đặc biệt, quy định tại điều 10 ghi rõ: đối tượng người Việt Nam được phép tham gia đánh bạc trong casino phải là người đủ 21 tuổi trở lên và có đầy đủ năng lực hành vi dân sự theo quy định của pháp luật, có đủ năng lực về tài chính và các điều kiện lai lịch về nhân thân.
Lý giải về độ tuổi tham gia, một nhà nghiên cứu tham gia soạn thảo giải thích: “Tuy luật quy định công dân đủ 18 tuổi là trưởng thành, nhưng do độ tuổi trên phần lớn thanh niên vẫn còn ngồi trên ghế nhà trường, chưa thể tự kiếm tiền nên cho đối tượng có độ tuổi 21 vào casino là hợp lý nhất”.
Cái khó trong dự thảo lần này là vấn đề tài chính của người chơi. Theo nhiều ý kiến đề xuất, người Việt nếu muốn vào chơi tại các casino cần phải chứng minh có sổ tiết kiệm vài tỷ hoặc chứng minh thu nhập hàng tháng từ 15 đến 20 triệu đồng. Điều này xem ra khó khả thi bởi ở Việt Nam hầu hết chúng ta trả lương bằng tiền mặt, người chơi cũng không thể mang cả cuốn sổ tiết kiệm chỉ để chứng minh mình đủ điều kiện được vào casino đánh bạc. Điểm qua nhiều phương án quy định tài chính của người tham gia đánh bạc, rất nhiều ý kiến đồng tình với việc nên học cách làm của Singapore, đó chính là bắt người chơi phải nộp 100 SGD phí vào cửa/ 24 giờ. Nếu vi phạm sẽ bị phạt nặng. Đối với chúng ta, cũng cần phải áp dụng mức phí trên và chỉ có nhà nước mới được thu mức phí ấy.
Đó là những nội quy cơ bản dành cho các đối tượng vào tham gia đánh bạc, còn đối với nhà đầu tư, điều kiện được kinh doanh casino cũng được quy định thoáng hơn. Thay vì trước đây, dự thảo đề xuất chỉ những công ty có kinh nghiệm 10 năm mới đủ điều kiện cấp phép thì hiện nay được giảm xuống còn 5 năm. Tuy nhiên, kinh doanh casino là lĩnh vực nhạy cảm, nếu nhà nước không kiểm soát chặt chẽ sẽ tác động tiêu cực đến xã hội. Do đó, cùng với những quy định đã cho phép thực hiện thí điểm trước đó đối với loại hình casino, điều kiện cần có đối với các nhà đầu tư của dự thảo lần này là cần hình thành dự án khu dịch vụ, vui chơi giải trí tổng hợp có casino quy mô lớn, hiện đại tầm cỡ khu vực Đông Nam Á. Địa điểm triển khai dự án phải đảm bảo kiểm soát, bảo đảm về an ninh, quốc phòng, được thẩm định chặt chẽ bởi các bộ, ngành có liên quan.
Nhiều ý kiến của các chuyên gia cho rằng, Việt Nam cần xác định rõ mục tiêu khi phát triển casino. Nếu gắn liền phát triển du lịch thì Việt Nam phải xem lại tiềm năng và năng lực cạnh tranh của mình với các quốc gia khác trong khu vực. Một vấn đề khác được các nhà đầu tư đặt ra, đó chính là cơ quan nào cấp phép và quản lý casino. Căn cứ vào quy chế dự thảo thì chỉ có UBND cấp tỉnh, thành mới được cấp phép nhưng điều đó sẽ ra sao khi các địa phương vì nhiều lý do sẽ cấp phép tràn lan theo tư duy “bằng chị, bằng em”?
Cơ sở hạ tầng, giá cả, cung cách phục vụ thiếu chuyên nghiệp, bộ máy hành chính còn nặng nề… đó là những rào cản thực tế trước mắt trên con đường hợp pháp hóa casino cho người Việt đang được cơ quan chức năng khẩn trương khắc phục. Hy vọng rằng trong một ngày không xa, chiến lược kinh doanh casino sẽ theo đúng lộ trình và mục đích đã vạch ra. Nếu được như vậy, người Việt Nam không còn mang tiền xuất ngoại đánh bạc, nền kinh tế được “bơm” vốn và đặc biệt là ngành du lịch sẽ có cơ hội phát triển sánh ngang tầm khu vực.
Theo Công An
